Veel zeekajaks zijn van polyester. En al bij kleine incidenten kan schade ontstaan. In tegenstelling tot kevlar, dat dan wel weer lekker licht is, is dit vaak prima zelf te herstellen.

Begrippenlijstje

  • Polyester - thermoharder: een kunststof die niet te vervormen is door te verwarmen. (In tegenstelling tot thermoplasten, zoals polyethyleen, waar ook zeekajaks van gemaakt worden.)
  • Gelcoat - de buitenste laag polyester, mooi glad en standaard kleurloos.
  • Verharder - de chemische reactie om polyester te vormen wordt geactiveerd door (2-3%) verharder toe te voegen. Vaak wordt dit verkort 'harder' genoemd.
  • Lamineerhars - vloeibare polyester, gebruikt om met glasmat constructieve lagen op te bouwen.
  • Glasmat - weefsel van glasvezel, gebruikt om in lagen de constructie te versterken. Standaard mat: 300 g/m2.
  • Kleurstof/Aftintpasta - om polyester een gewenste kleur te geven. Voor een aantal standaard kleuren, zoals veel gebruikt RAL9010 ('zuiver wit') zijn setjes gelcoat, harder en kleurpasta te koop, zodat de kleur meteen exact goed is.
  • Reiniger - (1-mothoxy-2-propanol) ontvetter en schoonmaakmiddel. Heel belangrijk! Altijd hiermee beginnen, zodat er geen vuil, wax of vet in de te repareren stukken komt.

De tekst van de reparatiehandleiding heeft eerder in de Waterkampioen van de ANWB gestaan. (Dat blad bestaat niet meer.)

 

Reparatie van krassen met beschadigde gelcoat

Maak voor je begint de plek met en rond de schade schoon met reiniger. Gebruik beschermende handschoenen.

 

TIPS

1

Op de verpakking van epoxy- en polyestersystemen of op de site van de leverancier staat informatie over de verwerkingstemperatuur. Droogtijden nemen toe bij lagere temperaturen. Met een ouderwetse halogeenbouwlamp of verfföhn kun je de scheepshuid ter plekke van de reparatie verwarmen.

2

Denk aan persoonlijke bescherming. Kunsthars is niet fijn op je handen. Latex handschoenen schieten tekort; kies voor natril exemplaren. Gebruik bij schuren altijd een stofmasker met aanduiding P2 (schadelijk fijnstof). Zuig schuurstof af met een stofzuiger. Bij grotere klussen is een halfgelaatsmasker tegen dampen nodig.

3

Het is verkeerde zuinigheid om zeer kleine hoeveelheden (minder dan 30 gram) te mengen. De nauwkeurigheid komt in het geding, vooral als het percentage harder laag is. Herstel van een niet-uitgeharde reparatie kost geld en tijd.

4

Een schade van polyesterlaminaat repareer je met polyester- of epoxyhars Epoxylaminaat kan uitsluitend met een epoxyhars worden hersteld.

 

Polyester reparatie


1

  1. De kras in kwestie. De gelcoat is gebarsten, maar het onderliggende laminaat is intact. Het wordt dus geen constructieve reparatie met glasmat en hars.


    2

  2. Met een driehoekskrabber verwijder je gebarsten delen en maak je een V-vormige groef.


    3

  3. De randen van de groef maak je egaal met een stiftfrees in een boormachine of Dremel (betaalbare variant bij de Lidl). Eventueel kan je de randen ook met de hand schuren, met grof schuurpapier (P60, P80). Stofvrij maken met een stofzuiger.


    4

  4. Belangrijk voor de hechting: ontvetten. Draag beschermende handschoenen.


    5

  5. Voor een onzichtbare reparatie is het zaak om een gelcoat precies op kleur te krijgen. Met wat geluk kan de jachtwerf de juiste gelcoat leveren, dan wel doorgeven wat de RAL-kleur is. Met de RAL-kleur kan je ook bij Poly-Service vragen of ze gelcoat in die kleur kunnen leveren. Er bestaan verschillende aftintpasta's voor gelcoat in basiskleuren. Dit vergt een goed gevoel voor kleur, en oefening.


    6
  6. Doe voor je verder gaat eerst een kleurcheck.


    7

  7. Voor het doseren is een digitale (huishoud-) weegschaal handig. Meestal heeft zo'n weegschaal een tarreerknop, waarmee je de uitlezing op nul zet als er een mengbeker op de schaal staat. Dit herhaal je als de gelcoat is afgewogen en je de harder moet afwegen.




  8. Grondig mengen. Zorg ervoor dat je alles mee roert, ook de gelcoat langs de bekerwand.


    9

  9. Met een penseel druppel of strijk je de gelcoat in de groef. De gelcoat moet iets boven de rand staan.


    10

  10. Vervolgens bedek je de reparatie met een strook hostafaanfolie/afdekfolie. Deze strook tape je vast. Zo loopt de gelcoat niet uit de groef en bovendien hardt polyester beter uit als het afgedekt is, dan aan de lucht.


    11

  11. Met een plastic spateltje druk je de gelcoat onder de folie goed in de groef. Er moet wat gelcoat over de rand uitvloeien, ten teken dat er zich genoeg in de groef bevindt.


    12

  12. Afhankelijk van de temperatuur is de gelcoat na maximaal 24 uur volledig doorgehad. We schuren nat en met een schuurklosje, achtereenvolgens met P320, P400, P600, P800, P1000, P1200 en P1500. (Setjes met alle korrelgroottes bij elkaar zijn verkrijgbaar bij Poly-Service.) Sla geen stap over in deze schuurladder, om blijvend zichtbare schuurkrassen te voorkomen. Voel en kijk tegen het licht: is de reparatie volledig vlak?


    Bijna klaar: polijsten en was

  13. Dan volgt het polijsten. Eerst met een grof, dan met een fijne polijstpasta. Tot slot zet je de gerepareerde plek in de was.


Opbouwen van constructieve lagen

Ontvet weer eerst en schuur vervolgens de plek op. Stofvrij maken met een stofzuiger.

  1. Knip stukken of stroken glasmat.

  2. Maak een hoeveelheid lamineerhars met de harder en (eventueel) kleurtint aan die je kan verwerken voor het uithardt.

  3. Leg een glasmat op een stuk schoon karton. Sop de glasmat met een brede platte kwast (50 mm of andere breedte als dat beter overeen komt) goed in met de hars en breng deze natte mat aan op de plaats. Netjes glad strijken met handschoenen en/of de kwast.

  4. Bouw op bovenstaande wijze de laag op tot de gewenste dikte.

  5. Smeer de laatste laag af met een extra laag hard als dat mogelijk is.

  6. Dek de hars als dat kan af met afdekfolie en laat het uitharden.

  7. Werk alles wat in het zicht zit af met een laag gelcoat.